Astronomiczne lato w Palowicach

nawigacja: Informator » Weekendy obserwacyjne 2009Astronomiczne lato w Palowicach - czyli co na naszym niebie!
21.06.2009r. godz. 7:45 - początek astronomicznego lata!

SŁOŃCE

Wschody i zachody Słońca w wybrane dni miesiąca*

Data	Wschód	Zachód	Długość dnia	Długość nocy
21.06	04:35	20:59	16 godz. 24 min.	07 godz. 36 min.
28.06	04:38	20:58	16 godz. 20 min.	07 godz. 40 min.
05.07	04:42	20:56	16 godz. 14 min.	07 godz. 46 min.
12.07	04:49	20:52	16 godz. 03 min.	07 godz. 57 min.
19.07	04:57	20:45	15 godz. 48 min.	08 godz. 12 min.
26.07	05:06	20:37	15 godz. 31 min.	08 godz. 21 min.
02.08	05:15	20:26	15 godz. 11 min.	08 godz. 49 min.
09.08	05:25	20:15	14 godz. 50 min.	09 godz. 10 min.
16.08	05:36	20:02	14 godz. 26 min.	09 godz. 34 min.
23.08	05:46	19:48	14 godz. 02 min.	09 godz. 58 min.
30.08	05:57	19:33	13 godz. 36 min.	10 godz. 24 min.
05.09	06:06	19:21	13 godz. 15 min.	10 godz. 45 min.
12.09	06:16	19:05	12 godz. 49 min.	11 godz. 11 min.
19.09	06:27	18:50	12 godz. 23 min.	11 godz. 37 min.

• dane wyliczone na podstawie programu STARCALC 5.6 dla miejscowości Palowice (18.750 E i 50.117 N)

• 22 lipca - nastąpi najdłuższe Zaćmienie Słońca w XXI wieku (prawie 7 min!).
  Niestety będzie one widoczne (na żywo) tylko w południowej Azji i na morzach Oceanu Spokojnego.

KSIĘŻYC

Kwadry Księżyca
Nów Księżyc niewidoczny na niebie	I kwadra oświetlona prawa część tarczy Księżyca; widoczna w pierwszej połowie nocy	Pełnia oświetlona cała tarcza; widoczna niemal całą noc	III kwadra oświetlona lewa część tarczy Księżyca; widoczna w drugiej połowie nocy
Daty
22.06 22.07 20.08 18.09	29.06 28.07 27.08 26.09	07.06 07.07 06.08 04.09	15.06 15.07 13.08 12.09

PLANETY

W okresie tegorocznego lata będziemy mieli okazję podziwiać na niebie niektóre z planet. Zarówno na wieczornym jak i porannym niebie, będzie wiele ciekawych widoków z planetami w roli głównej.
Poniżej parę zdań na temat widoczności poszczególnych planet w okresie lata 2009.

• SATURN - okres czerwca i lipca to schyłkowy czas na podpatrywanie tej planety. Po zachodzie Słońca, Saturna należy szukać w zachodniej części nieba. Odnajdziemy go na tle konstelacji Lwa. Na pozór ta niepozorna "gwiazdka" niczym szczególnym się nie wyróżnia. Jednak jeśli skierujemy na nią teleskop, będziemy mogli dostrzec pierścień planety wraz z jej najjaśniejszymi księżycami.

  Na zdjęciu planeta Saturn w powiększeniu 120x

• JOWISZ - tak się składa ze tegoroczne wakacje będą najlepszym czasem na zaobserwowanie tej planety. Wraz ze początkiem lipca planeta zacznie pojawiać się nad południowo-wschodnim horyzontem już około godz. 0:00. Z czasem Jowisz będzie wschodził szybciej wraz z gwiazdozbiorem Koziorożca w którym obecnie przebywa. W czasie obserwacji tej planety teleskopem będzie można dojrzeć na tarczy kilka szczegółów ( m.in. pasy na Jowiszu ). Widoczne będą też księżyce Jowisza tzw. "Galileuszowe" ( Io, Europa, Callisto, Ganimedes )

  Na zdjęciu planeta Jowisz w powiększeniu 80x

• WENUS - tak się składa że ta planeta jest widoczna niemal przez cały 2009 rok! Kiedy w czasie zimy dominowała na wieczornym niebie, tak też w czasie lata przyozdobi poranne niebo. Wenus często nazywana "Jutrzenką", wyróżnia się blaskiem na tle pozostałych planet i gwiazd. W okresie lata będzie można ją odnaleźć nad wschodnim horyzontem około godziny przed wschodem Słońca. Planeta dość szybko się przemieszcza na tle gwiazd, stąd też obecnie przebywa w Baranie a pod koniec lipca będzie już w gwiazdozbiorze Byka. W teleskopie można podpatrywać m.in. "kwadry" Wenus.

  Na zdjęciu planeta Wenus w powiększeniu 120x ( marzec 2009 )

Warto wspomnieć o pozostałych planetach:

• MARS - planeta obecnie przebywa na porannym niebie (blisko planety Wenus). Niestety jasność i rozmiar obiektu nie są jeszcze wystarczające do prowadzenia zaawansowanych obserwacji teleskopem.
• MERKURY - planeta ta przez okres wakacji będzie przebywać zazwyczaj w pobliżu Słońca co skutecznie uniemożliwi nam jej obserwowanie.
• URAN i NEPTUN - planety będzie można zaobserwować w czasie lata. Niestety nie są to obiekty tak atrakcyjne do obserwacji teleskopowych.

METEORY

Przez cały okres wakacji będzie można podziwiać "spadające gwiazdy" - meteory. Podczas zwykłej nocy obserwator jest w stanie dostrzec przeciętnie ok. 10 zjawisk na godzinę. Oto kilka terminów w okresie lata, kiedy aktywność powinna być wyższa:

• 07-13 lipca - okres aktywności meteorów z roju Pegazyd. Meteory charakteryzują się tym, że są niezwykle szybkie. W okolicach maksymalnej aktywności można spodziewać się ok. 5 zjawisk w ciągu godziny.

  *kiedy obserwować ? - druga połowa nocy, patrzeć w kierunku wschodnim

  
  
• Ok. 30 lipca - okres aktywności meteorów z roju αCapricornid. Meteory są zazwyczaj zjawiskami wolnymi i stosunkowo jasnymi. Duża szansa na zaobserwowanie tzw. "bolida" (bardzo jasnego meteora).

  *kiedy obserwować ? - przez całą noc , patrzeć w kierunku południowym

  
  
• 11-13 sierpnia - okres maksymalnej aktywności roju Perseid. Meteory z tego roju można obserwować już od połowy lipca. Zjawiska jasne, często pozostawiające tzw. "ślad".
  W okresie maksymalnej aktywności można dostrzec od 50 do 100 zjawisk w ciągu godziny!

  *kiedy obserwować ? - praktycznie całą noc (najlepiej nad ranem), patrzeć w kierunku północnym i wschodnim

  
  
• Ok. 1 września - okres aktywności meteorów z roju αAurygid. Meteory z tego roju są stosunkowo szybkie. Aktywność w okresie maksimum na poziomie 5 - 10 zjawisk w ciągu godziny.

  *kiedy obserwować ? - druga połowa nocy, patrzeć w kierunku wschodnim

Kilka porad odnośnie obserwacji:

• kiedy zaczynać ? - przynajmniej dwie godziny po zachodzie Słońca. Meteory są zjawiskami na ogół słabymi, dlatego potrzebne jest niezwykle ciemne niebo do ich obserwacji.
• miejsce obserwacji ? - najlepiej dobrać takie aby nie przeszkadzały nam latarnie. Pamiętać należy też o stosunkowo "płaskim" horyzoncie , pozbawionym wysokich drzew.
• co z Księżycem ? - należy wybrać taki czas, aby nie było go na niebie - najlepiej w okolicach nowiu. Światło Księżyca w istotny sposób redukuje ilość obserwowanych meteorów.
• Pogoda! - najważniejszy czynnik. Niebo powinno być bezchmurne. Każde dodatkowe zachmurzenie może w znaczny sposób utrudnić obserwacje "spadających gwiazd".
• jak obserwować ? - wskazane jest krzesło lub bardziej wygodne łóżko polowe, ewentualnie leżak. Warto zabrać ze sobą śpiwór i termos z ciepłą herbatą.

SATELITY - ISS/Irydium

Prawie co noc można dostrzec na niebie kilkanaście sztucznych satelit. Zdarza się, że przeloty są niezwykle spektakularne np. przeloty Flar Irydium czy też stacji ISS. Dzięki stronie internetowej www.heavens-above.com można śledzić wszystkie przeloty na bieżąco.
Należy wprowadzić lub odszukać dane dotyczące swojej miejscowości. ( PALOWICE - 50.117N i 18.750E ).

Obserwacje tych obiektów są w miarę proste. Wystarczy się zaopatrzyć w dobrze nastawiony zegarek i mniej więcej orientować się w kierunkach świata ( gdzie wschód, zachód... etc. )
Zjawiska te są widoczne okiem "nieuzbrojonym" ( nie potrzeba lornetek itp. ). Można się pokusić również o złapanie na kliszę aparatu.

GWIAZDOZBIORY

Jakie gwiazdozbiory będzie można zobaczyć podczas zbliżającego się lata?
Kiedy zapadnie zmierzch, około godziny 22:00 ( na początku lipca ) będzie można dostrzec na wieczornym niebie gwiazdozbiory charakterystyczne dla nieba letniego.
Do tej grupy zaliczane są takie gwiazdozbiory jak:  a także mniejsze i nie tak wyraźne: .

Będzie też nam towarzyszyła grupa gwiazdozbiorów które akurat w naszych szerokościach geograficznych nie zachodzą pod horyzont. Są to tzw. "gwiazdozbiory okołobiegunowe" ( widoczne całą noc ) a zaliczamy do nich m.in.:

WEEKENDY OBSERWACYJNE

Proponowane terminy obserwacji nieba:

Data	Obiekty do obserwacji
27-28.06	Księżyc blisko Saturna, letnie gwiazdozbiory (brak nocy astronomicznej)
18-19.07	Wenus blisko Księżyca(nad ranem),przeloty satelit ISS i Irydium
15-16.08	Perseidy - meteory, Jowisz, Księżyc blisko Marsa (druga połowa nocy)
19-20.09	Mars (druga połowa nocy), obiekty NGC* (mgławice, galaktyki), jesienne gwiazdozbiory
Dodatkowe terminy
11-12.07	Księżyc, Pegazydy - meteory
29-30.08	Księżyc, gwiazdy podwójne

• UWAGA! terminy mogą ulec zmianie (np. ze względu na brak pogody)